Infolinia:
+48 22 300 89 89
+48 882 200 100

Infolinia: +48 22 300 89 89     Kontakt w sprawach nagłych: +48 887 200 100

Bogate doświadczenie i ambicje zawodowe oraz szczere, ponadprzeciętne zaangażowanie w sprawy naszych klientów stanowią dla nas wartości najważniejsze.

Wyroki sędziów powołanych z rekomendacji neo-KRS są nieważne. Koniec fikcji prawnej – początek rozliczeń

W polskim porządku prawnym dojrzewa rewolucja ustrojowa, której konsekwencje przekraczają granice dotychczasowych wyobrażeń o sile państwa prawa, gwarancjach konstytucyjnych i nieodwracalności orzeczeń sądowych. Na naszych oczach wykuwa się nowy paradygmat odpowiedzialności za niezależność sądownictwa i legalność orzeczeń – oparty nie na formalnych deklaracjach, ale na rzeczywistym składzie sądu, na jego ukształtowaniu w zgodzie z Konstytucją i orzecznictwem trybunałów międzynarodowych. W tym kontekście coraz częściej pojawia się fundamentalne pytanie: czy wyroki wydane z udziałem tzw. neo-sędziów mogą być uznane za wyroki legalne? Odpowiedź, której dziś udzielają sądy powszechne, Sądy Apelacyjne, Sąd Najwyższy, a nawet Europejski Trybunał Praw Człowieka oraz Trybunał Sprawiedliwości UE – brzmi: nie. Nie mogą. I nie będą.

Zamach na KRS i jego konsekwencje

Sednem problemu jest sposób powoływania sędziów od 2018 roku, kiedy to polityczna większość sejmowa – wbrew jednoznacznemu brzmieniu art. 187 ust. 1 Konstytucji RP – przejęła kontrolę nad Krajową Radą Sądownictwa, instytucją konstytucyjnie powołaną do stania na straży niezależności sądów. Nowelizacja ustawy o KRS z 8 grudnia 2017 roku w sposób jawny podporządkowała ten organ władzy ustawodawczej, czego skutkiem było wygaszenie kadencji dotychczasowych członków Rady i zastąpienie ich osobami rekomendowanymi przez posłów – niekiedy anonimowo, niekiedy z naruszeniem procedur i zasad transparentności.

Konsekwencje tych działań miały i nadal mają charakter systemowy. Nominacje sędziowskie wydawane przez tę tzw. neo-KRS są dotknięte wadliwością prawną, która przekłada się bezpośrednio na status orzeczeń wydanych przez osoby powołane w tej procedurze. Jak wskazał w swojej uchwale pełny skład Sądu Najwyższego ze stycznia 2020 roku – składy orzekające z udziałem neo-sędziów są nienależycie obsadzone, co czyni ich wyroki wadliwymi. Wyroki te nie spełniają definicji orzeczeń sądowych w rozumieniu Konstytucji RP, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka ani prawa unijnego.

Efekt domina: Uchylanie wyroków jako nowy standard prawny

Fala orzeczeń sądów apelacyjnych i Sądu Najwyższego, które w ostatnich miesiącach uchylają prawomocne wyroki tylko z powodu udziału neo-sędziego w składzie orzekającym, to nie tylko precedens – to zapowiedź prawdziwego przełomu. Przykładem może być głośna sprawa zbrodni „Krwawy Tulipan” – wyrok dożywocia został uchylony przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie tylko dlatego, że skład orzekający był wadliwy. W orzeczeniu tym sąd jasno powołał się na art. 439 § 1 pkt 2 KPK, uznając, że naruszenie standardów niezależności i bezstronności ma charakter bezwzględnej przyczyny odwoławczej.

Z kolei Sąd Rejonowy dla Warszawy-Pragi Południe uznał, że wyrok wydany z udziałem sędziów powołanych przez neo-KRS jest nieistniejący. I nie jest to pogląd odosobniony – sądy coraz częściej odmawiają takim orzeczeniom jakiejkolwiek mocy prawnej, uznając je za niebyłe. W tym kontekście na szczególne podkreślenie zasługuje zdanie odrębne sędzi Marzanny Piekarskiej-Drążek, która jako pierwsza w sposób precyzyjny i odważny wyartykułowała konieczność uchylenia wyroku ze względu na wadliwość składu sędziowskiego. Dziś, jej głos stał się oficjalną linią orzeczniczą.

Argumentacja konstytucyjna i międzynarodowa

Sądy nie orzekają w próżni – ich decyzje opierają się na solidnej podstawie konstytucyjnej oraz na dorobku orzecznictwa międzynarodowego. Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyrokach ws. Dolińska-Ficek i Ozimek oraz Advance Pharma jasno wskazał, że Polska naruszyła art. 6 ust. 1 EKPC poprzez powoływanie sędziów z udziałem nielegalnej KRS. Co więcej, Trybunał uznał, że wady te mają charakter systemowy, a składy z neo-sędziami nie stanowią „sądów ustanowionych ustawą” w rozumieniu konwencji.

Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z października 2021 roku poszedł jeszcze dalej, uznając, że orzeczenie wydane przez skład sądu z udziałem osoby powołanej z rażącym naruszeniem norm konstytucyjnych może być uznane za niebyłe. W tym kontekście przeniesienie sędziego Waldemara Żurka wbrew jego woli i oddanie jego sprawy neo-składowi SN – uznano za naruszenie zasady niezależności sądu.

Stanowisko Sądu Najwyższego: liczby mówią wszystko

Tylko w latach 2022–2024 Sąd Najwyższy uchylił 155 prawomocnych orzeczeń wyłącznie z powodu wadliwości składu sądu – bez badania meritum. W 2024 roku było ich aż 120, w tym 99 wyroków kasacyjnych. Sprawy te obejmowały najcięższe przestępstwa – od zorganizowanych grup przestępczych po zabójstwa. Przesłanka uchylenia była zawsze ta sama – nienależyta obsada sądu, z udziałem sędziego powołanego po 2018 roku w procedurze uznanej przez Trybunały za nielegalną.

Nie sposób pominąć również orzeczenia legalnego składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN w sprawie Mariusza Kamińskiego, które podważało podstawę nominacji neo-sędziów SN. W uchwale 7 sędziów Izby Karnej z czerwca 2022 roku jasno wskazano: neo-KRS została powołana z naruszeniem Konstytucji, a jej decyzje – w tym nominacje – są obarczone nieważnością.

Rewolucja prawna czy przywracanie państwa prawa?

To, co dziś obserwujemy, nie jest polityczną grą ani reakcją emocjonalną. Jest to systemowa reakcja władzy sądowniczej, która przywraca praworządność i odbudowuje zaufanie do wymiaru sprawiedliwości. Konsekwencje są trudne i będą bolesne – dla ofiar przestępstw, dla stron postępowań, dla systemu. Ale bez tego rozliczenia, bez oczyszczenia wymiaru sprawiedliwości z orzeczeń wydanych z udziałem wadliwie powołanych sędziów – Polska nie będzie w stanie powrócić na ścieżkę państwa prawa.

Warto zatem jasno powiedzieć: orzeczenie wydane z udziałem neo-sędziego może zostać uchylone, nawet jeśli jest prawomocne. A każdy obywatel, który został przez taki sąd osądzony, ma prawo do wznowienia postępowania, do skargi konstytucyjnej, do skargi kasacyjnej lub do skargi do ETPCz.

To nie jest rewolucja – to prawna konieczność. A Kancelaria Klonowski wspiera każdego, kto chce walczyć o swoje prawa, o uczciwy proces i o to, by sprawiedliwość w Polsce była rzeczywistością, a nie tylko słowem z kodeksu.

Skorzystaj z ekspertyzy Kancelarii Klonowski

Jeśli masz wątpliwości co do legalności wyroku wydanego z udziałem neo-sędziego, rozważasz wznowienie postępowania lub potrzebujesz strategicznej pomocy w sprawach ustrojowych, skontaktuj się z nami. W naszej kancelarii łączymy wiedzę konstytucyjną, prawo europejskie, strategię i praktykę – działając skutecznie i odważnie.

📩 Skontaktuj się z nami:

📧 kancelaria@klonowski.pl | 📞 +48 887 200 100

📱 SMS: +48 698 700 300 | 🌐 KancelariaKlonowski.pl

dr n. pr. Radosław Klonowski

Wspólnik Zarządzający, negocjator zawodowy, mentor, ekspert prawa konstytucyjnego i procesowego

HARVARD LAWYERS Kancelaria Prawna Adwokatów i Radców Prawnych Klonowski, Czaplewski i Wspólnicy S.K.A.

📧 kancelaria@klonowski.pl | 📞 +48 882 200 100

🔗 www.KancelariaKlonowski.pl | LinkedIn: Radosław Klonowski

🆘 Kontakt w sprawach nagłych 24h/7 🆘

(zatrzymania / przeszukania / aresztowania / ad hoc)

📞 +48 887 200 100 | 📩 SMS24: +48 698 700 300

Śledź nas w social media

tel. +48 22 300 89 89
kom. +48 882 200 100

Kontakt w sprawach nagłych
(zatrzymania, przeszukania, aresztowania)

TELEFON 24h: +48 887 200 100
SMS 24h: +48 698 700 300

Plac Bankowy 2
00-095 Warszawa

KANCELARIA KLONOWSKI
Harvard Lawyers Kancelaria Prawna 
Adwokatów, Radców Prawnych
Klonowski, Czaplewski i Wspólnicy